శీతల షష్ఠి
శీతల షష్ఠి అనేది శివుడు మరియు పార్వతి దేవి వివాహాన్ని జరుపుకునే హిందూ పండుగ. ఇది సాంప్రదాయ హిందూ క్యాలెండర్‌లోని 'జ్యేష్ఠ' మాసంలోని 'శుక్ల పక్షం' సమయంలో 'షష్ఠి' (6వ రోజు) నాడు జరుపుకుంటారు. ఈ తేదీ గ్రెగోరియన్ క్యాలెండర్‌లోని మే-జూన్ నెలలకు అనుగుణంగా ఉంటుంది. శీతల షష్ఠి అనేది కార్నివాల్ రూపంలో జరుపుకునే ఒక రకమైన పండుగ. వివిధ రకాల జీవితాలకు చెందిన కళాకారులు మరియు వ్యక్తులు కలిసి వచ్చి వేడుకలలో పాల్గొంటారు మరియు జీవితంలోని అత్యంత అందమైన మరియు నిజమైన రంగులను వెలికితీస్తారు. శీతల షష్ఠి భారతదేశం అంతటా, ముఖ్యంగా ఒరిస్సాలోని సంబల్పూర్ జిల్లాలో అపారమైన ఉత్సాహం మరియు ఆనందంతో జరుపుకుంటారు. శీతల షష్ఠి నాడు జరిగే సంబల్పూర్ కార్నివాల్ భారతదేశం అంతటా మరియు విదేశాల నుండి వేలాది మంది పర్యాటకులను ఆకర్షించే ఒక ప్రసిద్ధ కార్యక్రమం.
శీతల షష్ఠి పండుగను శివుడు మరియు పార్వతి దేవి వివాహ వేడుకగా జరుపుకుంటారు. సంబల్పూర్‌లో దీనిని శీతల షష్ఠి యాత్ర ఉత్సవంగా జరుపుకుంటారు మరియు ఈ ఉత్సవాలు 5 రోజుల పాటు కొనసాగుతాయి. ఈ పండుగ సందర్భంగా, ఈ ప్రాంతంలోని ఒక కుటుంబాన్ని పార్వతి తండ్రి మరియు తల్లి పాత్ర పోషించడానికి ఎంపిక చేస్తారు. వారు వివాహం కోసం శివుడికి పార్వతి దేవిని తమ చేతులతో సమర్పిస్తారు. శివుడిని 'స్వయం భూ' అని పిలుస్తారు కాబట్టి, ఎవరూ అతని తల్లిదండ్రుల పాత్రను పోషించరు.
పండుగ యొక్క మొదటి రోజును 'పత్ర పెండి' దినం అని పిలుస్తారు. ఈ రోజున ఎంచుకున్న కుటుంబం పార్వతిని దత్తత తీసుకుంటుంది. రెండు రోజుల తర్వాత, పార్వతి దేవి విగ్రహం ఆమె దత్తత తీసుకున్న తల్లిదండ్రుల ఇంటికి చేరుకుంటుంది. ఆచారంలో భాగంగా, ఈ దత్తత తీసుకున్న ఇంటి నుండి, వధువు (పార్వతి దేవి విగ్రహం) వివాహ వేడుక కోసం రాత్రిపూట గొప్ప ఊరేగింపులో తీసుకువెళతారు.
దాదాపు అదే విధంగా, శివుడు, ఇతర దేవుళ్ళు మరియు దేవతలతో కలిసి వివాహ వేడుక స్థలానికి చేరుకుంటాడు. ఈ దైవిక ఊరేగింపును నరసింహుడు మరియు హనుమంతుడు నడిపిస్తారు.
ఈ వివాహ వేడుకలో అన్ని సాధారణ ఆచార ధర్మాలు నిర్వహించబడతాయి. ఈ వేడుకలను పొరుగు రాష్ట్రాల భక్తులు కూడా వచ్చి వీక్షిస్తారు. వేడుకల తర్వాత, మరుసటి సాయంత్రం, పార్వతీపరమేశ్వరులు 'నగర్ పరిక్రమ' చేస్తారు. ఈ కార్యక్రమాన్ని 'శీతల షష్ఠి యాత్ర' అని కూడా పిలుస్తారు. జానపద సంగీతం, మడత నృత్యం మరియు ఇతర కార్యక్రమాలు ఈ కార్నివాల్ యొక్క ప్రధాన ఆకర్షణగా నిలుస్తాయి.
ఈ వివాహ వేడుక సందర్భంగా, పెద్ద సంఖ్యలో 'హిజ్రాలు' లేదా 'నపుంసకులు' వేడుకలలో పాల్గొనడానికి వస్తారు. శివుడిని 'అర్ధనారీశ్వరుడు' (సగం స్త్రీ సగం పురుషుడు) అని కూడా పిలుస్తారు.
శీతల షష్ఠి ప్రాముఖ్యత:
‘శివ పురాణం’లో చెప్పినట్లుగా, శీతల షష్ఠి అనేది శివుడు, పార్వతిల వివాహాన్ని గుర్తుచేస్తుంది ఇది పురాతన కాలం నుండి జరుపుకుంటారు. ఇతిహాసాల ప్రకారం, పార్వతి (సతీ దేవి అవతారం) శివుడిని తన భర్తగా పొందడానికి ఘోర తపస్సు చేసింది. ‘జ్యేష్ఠ శుక్ల పక్ష షష్ఠి’ రోజున శివుడు ఆమె తపస్సుకు సంతోషించి సంతృప్తి చెందాడు, శివుడు మరియు పార్వతి దేవిల వివాహం జరిగింది. అప్పుడు కార్తికేయుడు జన్మించాడు, తరువాత అతను ‘తారకాసురుడు’ అనే రాక్షసుడిని చంపాడు. శీతల షష్ఠి ని శివుడు మరియు పార్వతిల ‘వర్షాకాల వివాహం’గా కూడా జరుపుకుంటారు, ఎందుకంటే ఇది వర్షాకాలం ప్రారంభాన్ని సూచిస్తుంది. శివుని తీవ్రమైన తపస్సు వేసవి కాలంలో తీవ్రమైన వేడి తరంగానికి ప్రతీక. ప్రజలు, ముఖ్యంగా రైతులు శీతల షష్ఠి నాడు ఈ వివాహంతో వర్షాకాలం ప్రారంభాన్ని జరుపుకుంటారు.
