యుధిష్ఠిరుడు, "ఓ జనార్ధనా! మార్గశీర్ష మాసంలోని శుక్ల పక్షంలో వచ్చే ఏకాదశి గురించి మరియు ఆ రోజున ఏ దేవతను పూజిస్తారు? ఓ ప్రభూ! దయచేసి ఇవన్నీ వివరంగా వివరించండి" అని అన్నాడు.
శ్రీ కృష్ణుడు ఇలా జవాబిచ్చాడు, "ఓ రాజులలో శ్రేష్ఠుడా! మార్గశీర్ష మాసంలోని శుక్ల పక్షంలోని ఏకాదశి గురించి వివరిస్తాను, ఇది కేవలం దాని గురించి వినడం ద్వారా వాజపేయ యజ్ఞ ఫలాన్ని ప్రసాదిస్తుంది. దాని పేరు "మోక్ష ఏకాదశి", ఇది అన్ని పాపాల నుండి విముక్తిని ఇస్తుంది.
మోక్షం లేదా మోక్షద ఏకాదశి నాడు, దామోదరుడిని తులసి దళములు మరియు నెయ్యి దీపం ఉపయోగించి పూజించాలి. దశమి మరియు ఏకాదశి నియమాలను నిర్దేశించిన పద్ధతి ప్రకారం పాటించడం సముచితం. 'మోక్ష ఏకాదశి' గొప్ప పాపాలను నాశనం చేస్తుంది. ఆ రాత్రి, నన్ను ప్రసన్నం చేసుకోవడానికి నృత్యం, పాట మరియు స్తుతి ద్వారా మేల్కొని ఉండాలి. తమ పూర్వీకులు పాపాల కారణంగా పాతాళంలోని దిగువ లోకాలలో చిక్కుకున్న వారు ఈ ఏకాదశిని ఆచరించడం ద్వారా విముక్తి పొందుతారు. ఇందులో ఎటువంటి సందేహం లేదు.
పురాతన కాలంలో, చంపక నగరం అనే మంత్రముగ్ధమైన నగరాన్ని వైఖానస అనే రాజు పరిపాలించేవాడు. అతను తన ప్రజలను కన్నతండ్రి వలే పరిపాలించేవాడు. ఒక రాత్రి, రాజుకు ఒక కల వచ్చింది, అందులో అతను తన పూర్వీకులు పాతాళ దిగువ రాజ్యాలలో బాధపడుతుండటం చూశాడు. అలాంటి స్థితిలో వారిని చూసిన రాజు చాలా ఆశ్చర్యపోయాడు. మరుసటి రోజు, అతను తన రాజ్యంలోని పండితులైన బ్రాహ్మణులకు మొత్తం కలను వివరించాడు.
రాజు ఇలా అన్నాడు, "ఓ బ్రాహ్మణులారా! నా పూర్వీకులు నా కలలో నరకంలో పడి బాధపడటం చూశాను. వారు పదే పదే ఏడుస్తూ నన్ను వేడుకున్నారు, 'మీరు మా రక్తమాంసాలతో పుట్టిన మా వారసుడు. కాబట్టి, ఈ హింసా సముద్రం నుండి మమ్మల్ని రక్షించండి. పాతాళ లోకం నుండి మమ్మల్ని రక్షించండి.'"
ఓ బ్రాహ్మణులారా! నా పూర్వీకులు ఇలాంటి స్థితిలో ఉండటం చూసి నాకు చాలా బాధగా ఉంది. నేను ఏమి చేయాలి? నేను ఎక్కడికి వెళ్ళాలి? నా హృదయం వేదనతో నిండిపోయింది. ఓ బ్రాహ్మణులలో శ్రేష్ఠుడా! నా పూర్వీకులు వెంటనే నరకం నుండి విముక్తి పొందగలిగే ఒక వ్రతం లేదా తపస్సు గురించి దయచేసి నాకు అవగాహన కల్పించండి. నేను, నా తల్లిదండ్రులు తీవ్రమైన నరకంలో బాధపడుతుంటే, నేను విలాసవంతంగా జీవిస్తున్నాను. అలాంటి కొడుకు పుట్టడం వల్ల ఏమి ప్రయోజనం ఉంటుంది?
బ్రాహ్మణులు ఇలా జవాబిచ్చారు, "ఓ రాజా, సమీపంలోనే "పర్వతముని" ఆశ్రమం ఉంది. అతనికి భూత, వర్తమాన, భవిష్యత్తు జ్ఞానం ఉంది. ఓ రాజులలో గొప్పవాడా! నువ్వు అతని దగ్గరికి వెళ్ళాలి."
బ్రాహ్మణుల మాటలు విన్న వైఖానస రాజు వెంటనే పర్వతముని ఆశ్రమానికి వెళ్ళాడు. అక్కడ పూజ్యనీయుడైన మునిని చూసిన తరువాత, అతను సాష్టాంగ నమస్కారం చేసి, ఆ మహనీయుడైన ముని పాదాలను తాకి నమస్కరించాడు. ఆ ముని రాజు క్షేమాన్ని, అతని రాజ్యంలోని ఏడు అంశాలను (రాజు, మంత్రులు, రాజధాని, రాజ్యం, నిధి, సైన్యం మరియు మిత్రరాజ్యం) అడిగి తెలుసుకున్నాడు.
రాజు ఇలా అన్నాడు, "ఓ పూజ్య ఋషి, మీ దయవల్ల, నా రాజ్యంలోని అన్ని ప్రాంతాలు వర్ధిల్లుతున్నాయి. అయితే, నా పూర్వీకులు నరకంలో ఉన్నారని నేను కలలో చూశాను. కాబట్టి, ఏ పుణ్య కార్యాల ప్రభావంతో వారు అక్కడి నుండి విముక్తి పొందవచ్చో దయచేసి నాకు చెప్పండి."
రాజు మాటలు విన్న తరువాత, "పర్వతముని" ఒక క్షణం ధ్యానంలో ఉన్నాడు. ఆ తరువాత, అతను రాజును ఉద్దేశించి, "ఓ రాజా, మార్గశీర్ష మాసంలోని శుక్ల పక్షంలో, 'మోక్షం' అనే ఏకాదశి వస్తుంది. మీరందరూ దాని వ్రతాన్ని పాటించాలి మరియు దాని నుండి పొందిన పుణ్యంతో, మీ పూర్వీకులకు పుణ్యాన్ని అంకితం చేయాలి. ఈ పుణ్య ప్రభావం ద్వారా, వారు ఖచ్చితంగా నరకం నుండి విముక్తి పొందుతారు."
శ్రీ కృష్ణుడు ఇలా అంటున్నాడు, యుధిష్ఠిర, ఆ మహర్షి మాటలు విన్న రాజు తన రాజభవనానికి తిరిగి వెళ్ళాడు. పవిత్రమైన మార్గశీర్ష మాసం వచ్చినప్పుడు, మహారాజు వైఖానసుడు, మహర్షి సూచనల మేరకు "మోక్ష ఏకాదశి" వ్రతం ఆచరించాడు. ఈ వ్రతం వల్ల లభించిన పుణ్యాన్ని తన తల్లిదండ్రులతో సహా తన పూర్వీకులకు అంకితం చేశాడు. ఈ పుణ్యాన్ని అర్పించిన వెంటనే, ఆకాశం నుండి కొద్దిసేపు పూల వర్షం కురిసింది.
వైఖానసుడి పూర్వీకులు, అతని తల్లిదండ్రులతో కలిసి నరకం నుండి విముక్తి పొందారు. ఆకాశంలో కనిపించి, వారు రాజును 'పుత్రా! నీకు ధన్యత కలుగుగాక!' అని దీవించి, వారు స్వర్గానికి ఎక్కారు.
శ్రీకృష్ణుడు ఇలా అన్నాడు, "ఓ కుంతీ నందనా, ఈ విధంగా శుభప్రదమైన "మోక్ష ఏకాదశి" ని ఆచరించే వారి పాపాలన్నీ నశించిపోతాయి మరియు మరణం తరువాత, వారు మోక్షాన్ని పొందుతారు. విముక్తిని ప్రసాదించే ఈ "మోక్ష ఏకాదశి" మానవులకు చింతామణి, కోరికలను తీర్చే రత్నం లాంటిది. దీని మహిమ గురించి చదవడం లేదా వినడం వల్ల వాజపేయ యజ్ఞం చేసినంత ఫలం లభిస్తుంది."
మోక్షదఏకాదశి రోజున ఆచరించవలసిన నియమాలు:
మోక్షద ఏకాదశి రోజున సూర్యోదయ సమయంలో లేచి త్వరగా స్నానం చేయాలి.
మోక్షద ఏకాదశి ఉపవాసంలో రోజు అంతా ఏమీ తినకుండా లేదా త్రాగకుండా గడపడం ఉంటుంది. ఏకాదశి తిథి సూర్యోదయం నుండి ద్వాదశి తిథి సూర్యోదయం వరకు 24 గంటల పాటు ఉపవాసం చేస్తారు. ప్రతి సంవత్సరం ఈ వ్రతాన్ని ఆచరించే వ్యక్తి మరణానంతరం మోక్షాన్ని పొందుతాడని నమ్మకం.
కఠినమైన ఉపవాసం పాటించలేని వారు పాలు, పాల ఉత్పత్తులు, పండ్లు మరియు ఇతర శాఖాహార ఆహారాలు తినడం ద్వారా పాక్షిక ఉపవాసం కూడా అనుమతించబడుతుంది. గర్భిణీ స్త్రీ కూడా ఈ రకమైన ఉపవాసం పాటించవచ్చు. మోక్షద ఏకాదశి వ్రతాన్ని పాటించని వారు కూడా బియ్యం, ధాన్యాలు, పప్పులు, ఉల్లిపాయలు మరియు వెల్లుల్లి తినడం ఖచ్చితంగా నిషేధించబడింది.
భక్తులు విష్ణువును భక్తితో పూజిస్తారు, ఆయన దివ్య ఆశీస్సులు పొందుతారు. ఈ రోజున పవిత్ర భగవద్గీతను కూడా పూజిస్తారు మరియు అనేక దేవాలయాలలో భగవద్గీతను చదువుతారు. ఈ వ్రతాన్ని ఆచరించే వారు పూజలోని అన్ని ఆచారాలను పాటించడం ద్వారా శ్రీకృష్ణుడికి ప్రార్థనలు చేస్తారు. సాయంత్రం వారు అక్కడ జరిగే వేడుకలను చూడటానికి విష్ణువు ఆలయాలను సందర్శిస్తారు.
మోక్షద ఏకాదశి సందర్భంగా ‘భగవద్గీత’, ‘విష్ణు సహస్రనామం’ మరియు ‘ముకుందాష్టకం’ చదవడం శుభప్రదంగా భావిస్తారు.
మోక్షద ఏకాదశి యొక్క ప్రాముఖ్యత:
హిందూ పురాణాలలో, మోక్షద ఏకాదశి వ్రతాన్ని ఆచరించడం ద్వారా, ఒక వ్యక్తి తన 'పితృదేవతలకు' లేదా చనిపోయిన పూర్వీకులకు మోక్షం లేదా విముక్తిని కూడా ప్రసాదించవచ్చని నమ్ముతారు. ఈ రోజున, కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో శ్రీకృష్ణుడు అర్జునుడికి భగవద్గీతను వివరించాడు కాబట్టి ఈ రోజును గీతా జయంతి అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ కారణంగా, మోక్షద ఏకాదశి వైష్ణవులకు లేదా విష్ణువు భక్తులు శుభప్రదంగా జరుపుకుంటారు. విష్ణువు యొక్క ప్రేమ మరియు ఆప్యాయతలను పొందేలా అర్హులైన ఏ వ్యక్తికైనా భగవద్గీతను బహుమతిగా ఇవ్వడానికి మోక్షద ఏకాదశి రోజు అనుకూలంగా ఉంటుంది. మోక్షద ఏకాదశి యొక్క ప్రాముఖ్యతను వివిధ హిందూ గ్రంథాలలో ప్రస్తావించారు మరియు ఈ రోజున వాటిని వినడం ద్వారా, వ్యక్తి అశ్వమేధయాగం చేసిన పుణ్యాన్ని పొందుతాడు.
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - ప్రథమోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - ద్వితీయోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - తృతీయోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - చతుర్థోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - పంచమోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - షష్ఠోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - సప్తమోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - అష్టమోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - నవమోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - దశమోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - ఏకాదశోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - ద్వాదశోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - త్రయోదశోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - చతుర్దశోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - పంచదశోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - షోడశోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - సప్తదశోఽధ్యాయః
శ్రీమద్భగవద్గీతా మూలం - అష్టాదశోఽధ్యాయః
